بر باور دکتر ماکان آریا پارسا مدل OKR یکی از پیشرفته‌ترین روش‌ها برای تعیین و دستیابی به اهداف سازمانی است. این مدل که مخفف “Objectives and Key Results” (اهداف و نتایج کلیدی) است، به سازمان‌ها کمک می‌کند تا استراتژی‌های خود را شفاف و هدفمند تعریف کنند. در این مقاله به بررسی اصول، نحوه پیاده سازی و کاربرد مدل OKR این مدل پرداخته و مزایای آن را تشریح می‌کنیم.
مدل OKR چیست؟
مدل OKR (Objectives and Key Results) یکی از پرکاربردترین و موثرترین روش‌ها برای تعیین اهداف و اندازه‌گیری پیشرفت در سازمان‌ها است. این مدل اولین بار توسط اندی گروو در شرکت اینتل معرفی شد و بعدها توسط گوگل به یکی از اصلی‌ترین ابزارهای مدیریت اهداف تبدیل گردید. موفقیت این مدل به دلیل شفافیت، انعطاف‌پذیری و تمرکز بر اولویت‌های سازمان است. OKR از دو بخش اصلی تشکیل شده است:
- اهداف (Objectives): اهداف بیانگر نتایج کیفی هستند که سازمان تمایل دارد به آنها دست یابد. این اهداف باید الهام‌بخش، روشن و قابل دستیابی باشند.
- نتایج کلیدی (Key Results): نتایج کلیدی شامل معیارهای کمی هستند که نشان می‌دهند آیا سازمان به اهداف خود نزدیک شده است یا خیر. این معیارها باید قابل اندازه‌گیری، دقیق و زمان‌بندی‌شده باشند.
کاربرد مدل OKR
از دید دکتر ماکان آریا پارسا مدل OKR در سازمان‌های مختلف کاربردهای گسترده‌ای دارد، از شرکت‌های فناوری بزرگ مانند گوگل و لینکدین گرفته تا استارتاپ‌ها و شرکت‌های کوچک. برخی از مهم‌ترین کاربرد مدل OKR شامل موارد زیر است:
- تعریف استراتژی سازمانی: با استفاده از OKR، سازمان‌ها می‌توانند اهداف کلی خود را به اهداف کوچک‌تر و قابل اندازه‌گیری تقسیم کنند.
- افزایش شفافیت: این مدل باعث می‌شود که همه اعضای تیم اهداف و نتایج کلیدی را درک کنند.
- افزایش هماهنگی تیمی: استفاده از این مدل به بهبود همکاری و هم‌افزایی بین تیم‌ها کمک می‌کند.
- بهبود عملکرد: با تمرکز بر اهداف مشخص، عملکرد کارکنان و سازمان به طور کلی ارتقا می‌یابد.
- انعطاف‌پذیری در پاسخ به تغییرات: OKR به سازمان‌ها این امکان را می‌دهد که اهداف خود را بر اساس تغییرات محیطی یا نیازهای جدید تنظیم کنند.
استراتژی OKR
برای پیاده سازی OKR، سازمان‌ها نیاز به تدوین یک استراتژی قوی دارند. این استراتژی شامل مراحل زیر است:
- تعیین اهداف بلندمدت: سازمان باید ابتدا اهداف کلی خود را برای یک دوره زمانی مشخص (معمولاً یک سال) تعیین کند.
- تقسیم اهداف به بخش‌های کوچک‌تر: این اهداف بلندمدت باید به اهداف کوتاه‌مدت‌تر و نتایج کلیدی قابل اندازه‌گیری تقسیم شوند.
- تعریف اولویت‌ها: در استراتژی OKR، تنها به تعداد محدودی هدف (معمولاً ۳ تا ۵) در هر دوره زمانی تمرکز کنید.
- ارزیابی و بازنگری: در پایان هر دوره، میزان دستیابی به نتایج کلیدی بررسی شده و در صورت نیاز، اصلاحات لازم انجام می‌شود.
- تعیین مسئولیت‌ها: هر هدف باید به‌صورت شفاف به یک فرد یا تیم اختصاص داده شود تا مسئولیت‌پذیری افزایش یابد.
پیاده سازی مدل OKR (Objectives and Key Results) در سازمان، مستلزم طی کردن مراحل مشخص و رعایت اصولی است که اطمینان حاصل شود این مدل به درستی در سازمان اجرا شده و منجر به دستیابی به اهداف مورد نظر شود. در ادامه، مراحل و نکات کلیدی برای اجرای مؤثر OKR شرح داده شده‌اند:
1. آموزش کارکنان
به اعتقاد دکتر ماکان آریا پارسا قبل از آغاز فرآیند پیاده‌سازی، ضروری است که کارکنان با اصول و اهداف مدل OKR آشنا شوند. جلسات آموزشی و کارگاه‌های عملی می‌توانند کمک کنند تا اعضای سازمان درک کاملی از این مدل داشته باشند و نحوه کاربرد آن را بیاموزند. آگاهی کارکنان از نقش خود در تحقق اهداف سازمانی، انگیزه آنها را برای مشارکت بیشتر تقویت می‌کند.
2. تعیین اهداف سازمانی
مدیریت ارشد سازمان باید اهداف کلی و بلندمدت سازمان را تعیین کند. این اهداف باید الهام‌بخش، قابل دستیابی و در راستای استراتژی کلان سازمان باشند. برای مثال، هدفی مانند «توسعه بازار بین‌المللی» می‌تواند به‌عنوان یک هدف کلان انتخاب شود.
3. تعیین اهداف تیمی و فردی
پس از تعیین اهداف کلی، تیم‌ها و افراد باید اهدافی را انتخاب کنند که با اهداف کلان سازمان هم‌راستا باشند. این فرآیند به ایجاد هماهنگی در تمام سطوح سازمان کمک می‌کند و از پراکندگی اهداف جلوگیری می‌نماید. به عنوان نمونه، تیم بازاریابی می‌تواند هدفی مانند «افزایش تعاملات کاربران در شبکه‌های اجتماعی» را انتخاب کند.
4. ثبت و به اشتراک‌گذاری OKRها
یکی از اصول کلیدی در مدل OKR شفافیت است. اهداف و نتایج کلیدی هر تیم و فرد باید به‌صورت مستند ثبت شده و در دسترس تمام اعضای سازمان قرار گیرد. این شفافیت باعث می‌شود که اعضای سازمان با اهداف یکدیگر آشنا باشند و همکاری میان تیم‌ها افزایش یابد.
5. ارزیابی مستمر
پیگیری و ارزیابی مداوم عملکرد تیم‌ها و افراد از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. سازمان باید در بازه‌های زمانی منظم (مثلاً ماهانه یا فصلی) جلسات بازبینی برگزار کند تا پیشرفت در دستیابی به اهداف بررسی شود و در صورت نیاز تغییرات لازم اعمال شوند.
6. استفاده از ابزارهای دیجیتال
ابزارهای مدیریت OKR می‌توانند به ساده‌سازی فرآیند پیاده‌سازی کمک کنند. نرم‌افزارهایی مانند Google Sheets، Asana و Monday.com امکان ثبت، پیگیری و ارزیابی اهداف و نتایج کلیدی را فراهم می‌کنند و به مدیران اجازه می‌دهند عملکرد سازمان را به صورت لحظه‌ای بررسی نمایند.
پیاده‌سازی موفق OKR مستلزم تعهد مدیریت، شفافیت و مشارکت فعال کارکنان است. رعایت این اصول باعث می‌شود که سازمان به اهداف خود سریع‌تر و مؤثرتر دست یابد.
نحوه محاسبه OKR
با توجه به نظر دکتر ماکان آریا پارسا نحوه محاسبه OKR با استفاده از یک سیستم امتیازدهی انجام می‌شود. برای هر نتیجه کلیدی، میزان دستیابی به هدف در مقیاسی بین ۰ تا ۱۰۰ درصد (یا ۰ تا ۱) اندازه‌گیری می‌شود.
- ۰%: هیچ پیشرفتی حاصل نشده است.
- ۵۰%: پیشرفت متوسط، اما کامل نشده است.
- ۱۰۰%: هدف کاملاً محقق شده است.
برای مثال:
– نتیجه کلیدی: افزایش فروش به ۱۰۰۰ واحد
– فروش فعلی: ۷۵۰ واحد
– میزان دستیابی: یا ۷۵٪
این روش کمک می‌کند تا سازمان‌ها پیشرفت خود را به صورت دقیق ارزیابی کرده و در صورت نیاز، اقدامات اصلاحی انجام دهند.
تفاوت اجایل و اسکرام با مدل OKR
گرچه مدل OKR و روش‌های مدیریت پروژه مانند اجایل و اسکرام هر دو برای بهبود عملکرد سازمانی استفاده می‌شوند، اما اهداف و کاربردهای متفاوتی دارند:
- OKR: برای تعیین و پیگیری اهداف سازمانی طراحی شده است و تمرکز آن بر نتایج کلیدی است.
- اجایل: یک روش مدیریت پروژه است که به تیم‌ها کمک می‌کند تا در محیط‌های پویا و تغییرپذیر کار کنند.
- اسکرام: چارچوبی در روش اجایل است که بر تعاملات تیمی، تحویل تدریجی و بازخورد مستمر تمرکز دارد.
این مطلب ادامه دارد… .
بدون دیدگاه